Herenboeren Gorinchem in oprichting

5 OKTOBER: KARTREKKERSGROEP OP BEZOEK BIJ HERENBOEREN DUINSTREEK

Leden komen de oogst ophalen

Er is al een poosje geen nieuwe blog verschenen. Dat is niet omdat er niets te melden is, maar omdat we heel druk zijn met de oprichting van Herenboeren Gorinchem. De kartrekkersgroep van 8 enthousiastelingen, was afgelopen zaterdag te gast bij de Herenboerderij in Bergen. Het doel was tweeledig: Inspiratie opdoen en leren van deze 3 jaar geleden opgerichte Herenboerderij en overleggen met bestuursleden van Herenboeren Nederland over onze samenwerking.

De Gorinchemse groep op pad door de velden

Wat is een Herenboerderij?

Het is een boerderij die door burgers wordt opgericht en in samenwerking met één of meer professionele boeren wordt gerund. Het doel is: Op verantwoorde wijze voedsel produceren voor ca 200 huishoudens. Het concept is gebaseerd op 3 pijlers: Natuurgedreven, Sociaal verbonden en economisch gedragen. De eerste Herenboerderij ligt in Boxtel. Inmiddels zijn er 22 verspreid over Nederland en er zijn enige tientallen in oprichting, waaronder Herenboeren Gorinchem. Herenboeren Nederland is de overkoepelende organisatie die alle Herenboerderijen ondersteunt en begeleidt.

Meer weten, kijk op: WWW.HERENBOEREN.NL

De oogst staat klaar in kratten. Hoeveelheden per mond zijn aangegeven op borden.

Excursie naar Bergen:

Bij aankomst worden we verrast door een  gezellige drukte van mensen met fietsen en grote boodschappentassen die hun oogst voor die week komen ophalen. De groenten staan klaar in marktkramen en grote kratten. Borden geven aan hoeveel er die week mee genomen mag worden. Er is ook een deel zelfoogst.  Kinderen helpen enthousiast mee. Er is een tafel met koffie/thee voor iedereen en in een tent is een workshop zuurkool maken.

Workshop zuurkool maken

Gesprek in de tunnelkas:

Van de tunnelkas is het voorste gedeelte ingericht als ontvangstruimte: Een keuken voor de koffie en een grote tafel, waar wij plaatsnemen voor een kennismakingsgesprek. Er komen meteen een paar kratten speelgoed tevoorschijn voor de 4 kinderen die ook met ons mee gekomen zijn.

Gesprek met Zaza Versteeg, oprichtster Herenboerderij Duinstreek en adviseur Herenboeren Nederland

Oogsten:

De meeste Herenboerderijen hebben 1 oogstmoment in de week, vaak zaterdagochtend. Er is een “oogstteam” van vrijwilligers dat het ophaalmoment organiseert. Voor arbeidsintensieve oogstproducten is er zelfoogst: Bijvoorbeeld bij aardbeien, bessen, boontjes etc. Mensen helpen elkaar onderling bij de zelfoogst als leden niet in staat zijn zelf te oogsten. Her en der staan borden: Pluk ook wat voor iemand anders en doe het dan in deze krat. Uit alles blijkt dat het echt een Community is, waarin mensen veel met elkaar samen doen.

Organisatie:

Een Herenboerderij beslaat ca 20 ha en is een Kringloopbedrijf. Dat wil zeggen: Er wordt groente en fruit geteeld en er wordt vee gehouden. De mest van het vee wordt gebruikt op het land. Er gaat zo weinig mogelijk in of uit. De Kringloop is gesloten.

Er zijn ca 200 leden. (huishoudens)  Dat komt overeen met ca 500 monden. Die leden zijn primair ondernemer en eigenaar, daarna pas consument. Er wordt niets verkocht en er wordt geen winst gemaakt. Alle oogst is voor de leden. Er is keuze voor een abonnement met vlees of alleen groente/fruit.

De leden vormen een coöperatie die één of meer professionele boeren in dienst neemt die de leiding heeft over de agrarische activiteiten. Leden helpen als vrijwilliger mee waar dat kan.  

Grond wordt aangekocht door een (liefst ideële )financier zoals Aardpeer. De coöperatie betaalt dan een redelijke pacht.

Voor als mensen fysiek niet in staat zijn zelf te oogsten, wordt andere leden gevraagd wat extra te oogsten en in de krat te verzamelen. Dat werkt dus.

De rondleiding:

We komen aan op het “oogstplein” waar mensen bezig zijn uit de kratten hun wekelijkse porties te verzamelen. Daar direct omheen is een zee van bloemen en kruiden met kleine paadjes er tussendoor, waar mensen kleine bosjes van verzamelen. Er is een prieel om even in alle rust te genieten van al dit moois. Ook is er een tent, waar regelmatig workshops worden georganiseerd door de leden zelf. Nu is er een workshop “zuurkool maken”. Er zijn houten kisten met kleine tuintjes erin voor kinderen. Die worden door kinderen zelf onderhouden en 2 kleuters lopen te snoepen van de tomaatjes die daar nog groeien.

De bloemen/kruidentuin en het prieel 

Kindertuintjes

De verhoogde kruidentuin voor tijm, rozemarijn, salie en andere kruiden die van droogte houden. Voor de vochtminnende kruiden is er een wadi aangelegd, met watermunt en waterkers. Deze wadi is ook voor de afwatering van het terrein. 

De velden met zelfoogstproducten, zoals boontjes, aardbeien, bessen en snijbiet, liggen het dichtst bij. Via de grote tunnelkas (een tweede is in aanbouw) lopen we ernaar toe. In de tunnelkas staan ’s zomers tomaten, paprika’s etc en nu staat er voor de winter: winterpostelein en andere bladgroenten.

De tunnelkas met aanplant voor de winter

Verder weg liggen de velden met groenten die de boer oogst: boerenkool, prei, sla etc. Vrijwilligers helpen daar doordeweeks vaak mee met schoffelen, of zoals het ook wel genoemd wordt: “schorrelen” in verband met de even zo belangrijke borrel.

Zelfoogst

Nog verder weg, liggen de weilanden waar de koeien lopen en de varkens. Normaal gesproken is er ook een kippenkar, maar in verband met de vogelgriep worden er nu tijdelijk geen kippen gehouden.

 Natuurwaarde:

Opvallend is de grote natuurwaarde in het gebied: Er wordt geen gif gebruikt en geen kunstmest. Slootkanten zijn bloemrijk en het water in de sloten is helder en zit vol leven.

Verbrede sloot met langzaam aflopende oever: Veel oeverplanten en waterplanten. 

 Herenboerderij Gorinchem:

Was het maar alvast zo’n feest! De rondleiding op Herenboerderij Duinstreek gaf ons op deze prachtige herfstdag een enorme boost voor de inspiratie. Vol enthousiasme gaan we aan de slag om Herenboeren Gorinchem te realiseren. Binnenkort hoor je meer van ons. Schrijf alvast in de agenda: Op 19 november informatie avond voor alle belangstellenden. Heb je vragen, interesse als aspirant lid of wil je meehelpen de organisatie vlot te trekken, stuur een bericht naar het emailadres van de Punt Arkel .

Het kartrekkersteam van Herenboeren Gorinchem (4 staan er niet op de foto)